Estimated reading time: 4 minutes
- Dit is noodsaaklik dat elke werksplek ’n relevante dissiplinêre kode het. So ‘n kode waarborg ’n duidelike stel reëls, met gepaste strafmaatreëls, wat werknemers moet nakom.
- Daar bestaan verskeie vorme van wangedrag in die werksplek wat wissel van minder ernstige tot baie ernstige oortredings.
- Die werkgewer se verantwoordelikheid is om dissipline binne die raamwerk van die prosedures in ‘n billike, regverdige en donsedwente manier te handhaaf met die dlem op progressiewe dissipline.
- Swaar klem word gelê op progressiewe dissipline, omdat dissipline in die werksplek ten doel het om gedrag aan te pas en te verbeter deur regstelling, konsultasies en waarskuwings eerder as om ’n werknemer te straf of te ontslaan.
- Alhoewel dit belangrik is om konsekwent op te tree, kan daar gevalle wees waar die werkgewer van die dissiplinêre kode kan afwyk, mits dit geregverdig kan word.
Dit is noodsaaklik dat elke werksplek ’n relevante dissiplinêre kode het. So ‘n kode waarborg ’n duidelike stel reëls, met gepaste strafmaatreëls, wat werknemers moet nakom. As werknemers hierdie reëls oortree, het die werkgewer die reg om op te tree.
Daar bestaan verskeie vorme van wangedrag in die werksplek wat wissel van minder ernstige tot baie ernstige oortredings. Die erns van ’n oortreding word beïnvloed deur faktore soos die aard van die werknemer se werk, verantwoordelikhede, moontlike nagevolge van die oortreding, en die impak daarvan op die vertrouensverhouding tussen werknemer en werkgewer.
Werkgewer se verantwoordelikhede
- Om dissipline binne die raamwerk van die prosedures in ’n billike, regverdige en konsekwente manier te handhaaf met die klem op progressiewe dissipline.
- Om onaanvaarbare gedrag by werknemers te voorkom.
- Om, deur ’n positiewe invloed, onaanvaarbare gedrag te verander.
- Om produktiwiteit binne die werksplek te maksimaliseer.
Werknemers moet kennis neem van die dissiplinêre kode:
- Hou ’n vergadering met alle werknemers, of hou kleiner groepvergaderings indien daar ’n groot aantal werknemers is.
- Sirkuleer ’n teenwoordigheidsregister as bewys van wie die vergadering bygewoon het.
- Bespreek die dissiplinêre kode met die werknemers en lig die moontlike gevolge van verskeie oortredings uit.
- Hou ’n notule van die vergadering vir rekorddoeleindes.
Dissiplinêre sanksies
Hierdie afdeling verskaf riglyne sodat die werkgewer dissiplinêre aksie op ’n konsekwente basis kan toepas. Swaar klem word gelê op progressiewe dissipline, omdat dissipline in die werksplek ten doel het om gedrag aan te pas en te verbeter deur regstelling, konsultasies en waarskuwings eerder as om ’n werknemer te straf of te ontslaan. Ontslag moet altyd die laaste opsie wees.
In gevalle van minder ernstige oortredings, kan die werkgewer ’n informele proses volg deur middel van goeie advies of leiding, regstelling en konsultasie. Waar die oortredings van ’n ernstiger aard is, kan ’n formele proses gevolg word in terme van skriftelike waarskuwings en/of ontslag na afloop van ’n dissiplinêre verhoor.
Wanneer die werkgewer enige dissiplinêre aksie instel in terme van progressiewe dissipline, moet die werkgewer daarop let om die werknemer in te lig van moontlike verdere dissiplinêre aksie insluitende ontslag wat kan plaasvind indien die werknemer nie sy/haar gedrag regstel nie.
Dit is belangrik om rekord te hou van alle dissipline wat toegepas word, insluitend beraadslagingskonsultasies, konsultasies, uitgereikte waarskuwings, en dissiplinêre verhore. Werkgewers moet veral daarop let om nie ’n werknemer twee keer vir dieselfde spesifieke oortreding te dissiplineer nie. ’n Werkgewer kan dus nie ’n waarskuwing uitreik vir een spesifieke oortreding en dan ook voortgaan om ’n dissiplinêre verhoor te hou vir daardie oortreding nie.
Konsekwente reëltoepassing
Alle werknemers wat dieselfde oortreding begaan moet eenvormig behandel word en gelyksoortige oortredings moet dieselfde straf ontvang. Enige voorkeurbehandeling van een werknemer bo ’n ander dui op ’n inkonsekwente toepassing van die reëls in die werksplek. Dit kan lei tot ’n werknemer wat ’n saak aanmeld by die Kommissie vir Versoening, Bemiddeling en Arbitrasie (KVBA) met potensiële finansiële implikasies vir die werkgewer.
Afwyking van die dissiplinêre kode
Alhoewel dit belangrik is om konsekwent op te tree, kan daar gevalle wees waar die werkgewer van die dissiplinêre kode kan afwyk, mits dit geregverdig kan word. Elke voorval moet op sy eie meriete beoordeel word met inagneming van faktore soos bewustheid van die reëls, tipe oortreding, diensjare, dissiplinêre geskiedenis, berou tydens die dissiplinêre verhoor, en die impak van die oortreding op die vertrouensverhouding.
Die dissiplinêre kode in die werksplek dien as ’n riglyn, aangesien dit nie moontlik is om elke tipe oortreding daarin op te som nie. Alle faktore moet objektief oorweeg word tydens ’n dissiplinêre proses. – Tiaan Botes, regsadviseur, LWO Werkgewersorganisasie
Vir meer inligting, kontak Tiaan Botes by tiaan@lwo.co.za of info@lwo.co.za.
