Estimated reading time: 4 minutes
Die gebruik van opgietmiddels en medisyne, wat onder andere inspuitbare en doseermiddels vir plaasdiere insluit, is ’n alledaagse boerdery-aktiwiteit op ’n veeplaas. Een aspek daarvan wat meer aandag verdien, is die venstertydperk waartydens ’n dier se melk en vleis, ná behandeling nie vir menslike gebruik geskik is nie.
As hoof van tegniese dienste by Elanco Dieregesondheid, meen dr Louis Boag dat ’n volledige tydperk volgens die spesifieke produk se voubiljet of etiket moet verloop vanaf die oomblik van toediening, tot op die dag wanneer die dier vir verbruikersdoeleindes geslag of gemelk word. Dié tussenpose word die ‘onttrekkingstydperk’ genoem. Dit moet lank genoeg duur om te verseker dat die oorblyfsels van enige medikasie, doseer- of opgietmiddels of hierdie middels se afbreekprodukte in ’n dier se liggaam of melk, nie die wetlike maksimum residuvlakke oorskry en moontlik skadelik kan wees vir verbruikers nie.
Bepaling van onttrekkingstydperke
Dr Boag sê om die onttrekkingstydperk vas te stel, moet alle data van die betrokke molekule of aktiewe bestanddeel se metabolisme in ’n dier se liggaam, fyn bestudeer word. “Die doel is om vas te stel of daar enige skadelike oorblyfsels of residue van medisyne of dipstowwe in ’n dier se anatomie is, waaraan mense blootgestel kan word.
“ ’n Melkkoei wat byvoorbeeld met ’n sekere dipstof met ’n onttrekkingstydperk van sewe dae behandel word, se melk is vir alle praktiese doeleindes eers weer ná dag sewe geskik vir menslike gebruik. Met ander woorde, daar kan in die eerste sewe dae ná behandeling nog van die aktiewe middels in haar melk en/of vleis teenwoordig wees.”
Hy sê dit is ook belangrik om in ag te neem dat die onderskeie aktiewe of formules van opgietmiddels op verskillende maniere in die liggaam geabsorbeer, afgebreek, versprei en uitgeskei word.
“ ’n Dipstof kan byvoorbeeld geformuleer word om in die vetlaag van ’n dier te versprei, sodat bosluise aan die aktiewe middel blootgestel word en vrek. ’n Ander aktiewe middel kan weer deur die vel geabsorbeer word en in ’n dier se bloedsomloop beland. Dit is dus belangrik dat die korrekte onttrekkingstye vir beide behandelings nagevolg word, sodat verbruikers nie aan die middels of hulle afbreekprodukte blootgestel word nie.”
Riglyne vir wol- en sybokhaar
Produsente moet die onttrekkingstydperke van opgietmiddels vir skape en Angorabokke streng navolg om te verseker dat geen oorblywende aktiewe op hul diere se wol en/of bokhaar agterbly nie. Dr Boag se raad is om, indien dit nie duidelik op die etiket aangedui word nie, die vervaardiger direk te skakel om uit te vind of die middel wat jy wil aanwend, se aktiewe bestanddele vir wol of bokhaar geskik is. Daarmee saam moet elke produk volgens die voorgeskrewe aanwysings gebruik word, omdat die onttrekkingstydperke van verskillende opgietmiddels verskil. Sodoende kan produsente ekonomiese verliese voorkom, sou opgietmiddels op skape en/of bokke se vesel nagespeur word.
Hy merk laastens op dat sommige middels se onttrekkingstydperke weke of selfs maande kan duur. “Daarom is dit belangrik om jouself deeglik te vergewis van die inligting wat op die betrokke produk aangebring is.”
Internasionale vereistes
Cape Wools se hoofbestuurder, Deon Saayman, meen dat dit belangrik is om kennis te neem van die feit dat daar nie altyd inligting oor onttrekkingstydperke beskikbaar is nie. “Daarom moet ’n mens ook internasionale vereistes en standaarde in ag neem, soos die Oeko-Tex 100-standaard, waarin aanvaarbare residuvlakke in tekstiele vir gebruik in die Europese Unie (EU) aangedui word,” sê hy.
“Die EU is ook tans besig om te kyk na die implementering van die EU Product Environmental Footprint (PEF) waar verdere klem op menslike toksisiteit en die handhawing van gesonde residuvlakke gelê gaan word. Dit is dus belangrik dat verskaffers en verspreiders hulself vergewis van die vereistes wat vir vesel gestel word in die lande wat ons wol invoer, en dit in ’n finale verbruikersproduk omskep.”
Vir meer inligting, stuur ’n epos aan dr Louis Boag by louis.boag@elancoah.com of kontak Elanco Animal Health by 086 135 2626, of Deon Saayman by 041 484 4301 of capewool@capewools.co.za.
