Estimated reading time: 4 minutes
- Die Wet op Arbeidsverhoudinge,1995 (Wet 66 van 1995) (die WAV) eis dat die werknemer billik behandel moet word, aangesien onbillike skorsing ’n onbillike arbeidspraktyk ingevolge artikel 186(2)(b) van die WAV kan uitmaak.
- Straf of bestraffende skorsing is ’n proses waarin ’n werknemer tydelik geskors word sonder dat hy of sy betaal word. Dit is ’n vorm van dissiplinêre optrede teen ernstige wangedrag of ander ernstige oortredings wat teenstrydig met die maatskappy se beleide of gedragskode is.
- Dit is belangrik om te verstaan dat die doel van hierdie maatreël is om werknemers ’n geleentheid te bied vir rehabilitasie en gedragsverandering.
- Die Arbeidshof het beslis dat die verbod op aftrekkings van ’n werknemer se vergoeding ingevolge artikel 19 van die Wet op Basiese Diensvoorwaardes, 1997 (Wet 75 van 1997) (die WBDV), nie ’n werkgewer verhinder om ’n sanksie van skorsing sonder betaling op te lê nie.
- Dit is belangrik om in gedagte te hou dat straf of bestraffende skorsing nie altyd die mees gepaste oplossing is nie. In sommige gevalle is bestraffende skorsing moontlik nie voldoende om die erns van die oortreding of die skade aan die maatskappy se belange, te regverdig nie.
Die Wet op Arbeidsverhoudinge,1995 (Wet 66 van 1995) (die WAV) eis dat die werknemer billik behandel moet word, aangesien onbillike skorsing ’n onbillike arbeidspraktyk ingevolge artikel 186(2)(b) van die WAV kan uitmaak.
Straf of bestraffende skorsing is ’n proses waarin ’n werknemer tydelik geskors word sonder dat hy of sy betaal word. Dit is ’n vorm van dissiplinêre optrede teen ernstige wangedrag of ander ernstige oortredings wat teenstrydig met die maatskappy se beleide of gedragskode is. Dit is belangrik om te verstaan dat die doel van hierdie maatreël is om werknemers ’n geleentheid te bied vir rehabilitasie en gedragsverandering.
Dit is belangrik om te verstaan dat die doel van hierdie maatreël is om werknemers ’n geleentheid te bied vir rehabilitasie en gedragsverandering.
Toelaatbare dissiplinêre sanksie
Die Arbeidshof het bevind dat skorsing sonder betaling onder gepaste omstandighede ’n toelaatbare dissiplinêre sanksie is. Die hof het beslis dat die verbod op aftrekkings van ’n werknemer se vergoeding ingevolge artikel 19 van die Wet op Basiese Diensvoorwaardes, 1997 (Wet 75 van 1997) (die WBDV), nie ’n werkgewer verhinder om ’n sanksie van skorsing sonder betaling op te lê nie. Hierdie bepaling was van toepassing in die saak Koka vs Director-General: Provincial Admin North West Government (1997) BLLR 874 (LC).
Hieruit blyk dit dat die toepassing van bestraffende skorsing afhang van die omstandighede van elke geval en dat werkgewers die beginsels van regverdigheid en billikheid moet nakom wanneer hierdie dissiplinêre maatreël oorweeg word.
Lees meer oor arbeidoudits hier.
Indien skorsing as ’n dissiplinêre sanksie opgelê word, behoort die gewone vereistes van substantiewe en prosedurele billikheid van toepassing te wees. Aangesien skorsing gewoonlik as ‘n alternatief vir ontslag opgelê word, sal dit raadsaam wees om die riglyn wat in bylaag 8 tot die WAV – Die Kode vir Goeie Praktyk: Ontslag vervat is, te volg wanneer besluit word om ’n werknemer te skors.
Indien skorsing as ’n dissiplinêre sanksie opgelê word, behoort die gewone vereistes van substantiewe en prosedurele billikheid van toepassing te wees.
Redes vir die keuse
Daar is verskeie redes waarom ’n werkgewer kan kies om straf of bestraffende skorsing toe te pas, eerder as om ’n werknemer dadelik te ontslaan. Een van die belangrikste redes is om die werknemer ’n geleentheid te bied om sy of haar gedrag te verbeter en ’n tweede kans te gee om sy of haar werksaamhede voort te sit. Dit kan veral waardevol wees as die werknemer ’n lang diensgeskiedenis het of as die oortreding nie van ’n aard is wat onmiddellike ontslag regverdig nie.
Verder kan straf of bestraffende skorsing ook ’n nuttige alternatief wees in gevalle waar daar nie voldoende bewyse ten gunste van onmiddellike ontslag is nie, maar daar steeds ernstige kommer oor die werknemer se optrede bestaan.
Besin eers en besluit dan
Dit is belangrik om in gedagte te hou dat straf of bestraffende skorsing nie altyd die mees gepaste oplossing is nie. In sommige gevalle is bestraffende skorsing moontlik nie voldoende om die erns van die oortreding of die skade aan die maatskappy se belange, te regverdig nie. Daar moet altyd ’n afweging wees tussen die belange van die werknemer en die maatskappy, asook die impak van die optrede op die werksomgewing en die verhoudings tussen werkgewer en werknemer.
In ’n land soos Suid-Afrika met sy ryk geskiedenis van arbeidsverhoudingswetgewing en waar die beskerming van werknemersregte ’n prioriteit is, speel straf of bestraffende skorsing ’n belangrike rol in die handhawing van geregtigheid en dissipline op die werksvloer. As dit behoorlik toegepas word, kan dit ’n waardevolle instrument wees om arbeidsverhoudingskwessies te hanteer.
Dit mag egter slegs opgelê word indien dit ooreengekom is. ’n Werknemer kan toestemming weerhou indien die skorsing onredelik is. – Tiaan Botes, regsadviseur, LWO Werkgewersorganisasie
Vir meer inligting, epos Tiaan Botes by tiaan@lwo.co.za, of info@lwo.co.za of besoek www.lwo.co.za.
