Estimated reading time: 5 minutes
Agri-Expo se jaarlikse ledeskouvergadering is onlangs op Allée Bleue, naby Simondium, in die Wes-Kaap gehou. Verteenwoordigers van altesame 16 skougenootskappe van regoor die Wes- en Noord-Kaap het die vergadering bygewoon.
Onderwerpe wat bespreek is, is die toekoms van landbouskoue, waarde van skougenootskappe, noodsaaklikheid van gesonde finansiële stelsels by skoue, asook die belangrikheid van goeie biosekuriteitsmaatreëls by skoue om uitstallers (telers) en die skougenootskappe te beskerm. Die belangrikheid van die vennootskappe tussen skoue en die Wes-Kaapse Departement van Landbou is ook beklemtoon.
Breyton Milford, hoofbestuurder van Agri-Expo, het gesê dit is vir die organisasie belangrik dat sy ledeskoue in die platteland moet floreer, help met die ontwikkeling van die platteland en ook ekonomiese ontwikkeling stimuleer.
Lees meer oor Oos-Kaapse landbouskoue hier.
Skoue het groot uitdagings
Corné Nel, BKB se areabestuurder in Beaufort-Wes en vise-president van die Beaufort-Wes-skougenootskap, het gesê die uitdagings raak al groter. Skoukomitees raak al kleiner en dit is moeilik om opvolgers te kry om die skou vorentoe te vat.
“Diefstal is veral ’n groot uitdaging en daar is nie een skou wat nie vandag die uitdaging van diefstal het nie. So ook die finansiële uitdaging. Borge raak minder en vanjaar het ons ondervind dat borge se hande toe raak. Die jongste uitdaging is biosekuriteitsmaatreëls wat op skoue toegepas moet word.
“Die uitdagings is duur om te oorkom, maar ons kan nie negatief raak nie. Ons moet aanpas om ons skoue en dorpe se voortbestaan te verseker,” het Nel gesê.
Waarde van skougenootskappe
Nel het bygevoeg dat die Beaufort-Wes-skou aan die boere behoort. Daarom ploeg die skoue terug in die gemeenskap deur onder meer die skouterrein beskikbaar te stel vir plaaswerkeropleiding, boeredae en veilings. Die geriewe word gratis aan landbouverenigings gebied. Die instansie wat dit gebruik moet net help om die koste van die dag te dra, maar het ook die geleentheid om fondse in te samel.
Die waarde van landbouskoue moet nie misken word nie. “Skoue keer dat die platteland agteruitgaan, dit bring die gemeenskap bymekaar en bou verhoudinge, bevorder landbou, gee die landbou internasionale blootstelling, bied boere die geleentheid om hul diere en produkte met ander s’n te vergelyk, genereer inkomste vir dorpe waar dit aangebied word, stel die nuutste tegnologie bekend, bied opleiding en dra by tot volhoubaarheid,” het Nel gesê.
Vennootskap met Departement van Landbou
Dr Dirk Troskie, direkteur besigheidsbeplanning en strategie by die Wes-Kaapse Departement Landbou, het op die vergadering gesê die departement handhaaf nou bande met landbouskoue, omdat dit die departement die geleentheid gee om met boere kontak te maak en die dienste van die departement aan hulle bekend te stel.
“ ’n Skou is ’n bate vir ’n dorp en ’n gesonde skou help om ’n dorp gesond te hou. Vanuit ons mandaat van landelike ontwikkeling maak dit vir ons sin om by skoue betrokke te wees, en ook skoue finansieel te ondersteun,” het Troskie gesê.
Lees meer oor die 113de Bathurst-landbouskou hier.
Finansiële stelsels noodsaaklik vir skoue
Braam Lochner, direkteur van PPC Makelaars op Piketberg, het gesê omdat skoue met vrywilligers werk, kan daar finansiële probleme insluip. Dit is veral die hantering van kontant wat ruimte skep vir probleme, en die regte stelsels moet in plek wees om volledig kontrole te hou.
Elke skou moet eerstens sy grondwet eerbiedig. “Jou grondwet stipuleer dat daar minstens drie bestuursvergaderings elke jaar moet wees. Daar moet ’n agenda en notule vir elke vergadering wees. Die dokumente, asook die finansiële state, moet op die algemene jaarvergadering voorgelê word. Soos deur die grondwet bepaal, moet dit geouditeerde finansiële state wees.”
Elke skouvoorsitter en -bestuur moet seker maak dat die skou se grondwet eerbiedig word. “As julle dit nie doen nie, stel julle julself bloot aan groot moeilikheid. Julle is verantwoordelik vir elke sent wat die skou inbring en moet alle stelsel in plek kry om julle te beskerm. Dit klink verskriklik, maar dit is tronksake as die grondwet nie eerbiedig word nie,” het Lochner gesê.
Kry biosekuriteitsmaatreëls in plek
Toit Wessels, ’n raadslid van Agri-Expo, het gesê die biosekuriteitsprotokol het in Maart 2021 ontstaan tydens die uitbreking van bek-en-klouseer. Met die protokol is daar seker gemaak dat skoue nog met diere kan skou.
Hoewel die protokol nie afdwingbaar is nie, is dit ’n eenvoudige handleiding wat skoue kan gebruik om hul biosekuriteitsmaatreëls in plek te kry en hulle so teen eise te beskerm. “Ons wil hê dat die stoetboer wat sy diere op ’n skou uitstal ’n sertifikaat gee dat sy diere vry is van siektes soos bek-en-klouseer en TB, en dat die krale skoon is, soos wat normaalweg by ’n skou verwag word.”
Skoue moet dus minstens die nodigste doen. “Moet net nie niks doen nie, want as jy maatreëls in plek het en daar breek ’n siekte uit, kan jy teruggaan en sê jy het maatreëls in plek gehad. Jou versekering sal dan mooi na jou kyk. Die slegste van enige siekte-uitbreking is dat die diere op die skouterrein onder kwarantyn sal moet bly. Die kans is ook groot dat die diere, wat meestal duur stoetdiere van hoë gehalte is, uitgeslag sal moet word,” het Wessels gesê. – Hugo Lochner, Plaas Media
