- Daar was in die onlangse verlede ’n skerp toename in plaasaanvalle. Dus moet vroegtydig opgetree word om oortreding te voorkom.
- Wanneer ’n mens ’n logiese en kronologiese ontleding van enige plaasaanval doen, is die oortreding (betreding) die eerste misdryf wat gepleeg moet word om ’n ernstige misdaad te kan pleeg.
- Persone wat grond betree of ‘n gebou of deel van ’n gebou binnegaan of daarin is sonder toestemming, is aan ’n misdryf skuldig, tensy hy/sy wettige redes het om daardie grond te betree of daarop te wees.
- In gevalle waar persone wat nié toestemming het om op die plaas te wees nie wel daar aangetref of gerapporteer word, word aanbeveel dat klagtes van oortreding teen hulle by die Suid-Afrikaanse Polisiediens aanhangig gemaak word.
- Misdadigers vermy ’n omgewing waar beheer en die risiko van vervolging hoog is.
Daar was in die onlangse verlede ’n skerp toename in plaasaanvalle in Suid-Afrika. Dit verg deeglike en behoorlik gekoördineerde pogings om wettig, professioneel en doeltreffend daarop te reageer. Dit geld waar misdadigers nog in die beplannings- of voorbereidingsfase van ’n groter en gewelddadige aanval is, en hulself of met die hulp van ander in die teikenomgewing bevind om te bespied en inligting in te samel.
Daar word heel dikwels, wanneer ’n mens van plaasaanvalle of gepoogde plaasaanvalle hoor, ook verneem van ernstige misdrywe soos moord, aanrandings en verkragtings. Wanneer ’n mens ’n logiese en kronologiese ontleding van enige plaasaanval doen, is die oortreding (betreding) die eerste misdryf wat gepleeg moet word om ’n ernstige misdaad te kan pleeg.
Versterk jou eiendom se grense
Voortydige en daadwerklike optrede teenoor betreders kan ingespan word om die grense van jou eiendom in ’n figuurlike sin te versterk. Beter beheer oor toegang tot plase deur deeglike bewustheid van die identiteit van bewoners of besoekers aan ’n plaas of bewoners is wesenlik. Gevolglik kan makliker en voortydig opgemerk word as vreemdelinge op die plaas aanwesig is en kan daar met strafregtelike klagtes van oortreding of betreding teen sulke persone opgetree word.
Volgens die Wet op Oortreding, 1959 (Wet 6 van 1959) moet toestemming van die volgende persone verkry word om sodanige grond of persele te betree:
- Die wettige okkupeerder van grond of ’n gebou of deel van ’n gebou.
- Die eienaar van, of die persoon wat toesig hou oor grond of ’n gebou of deel van ’n gebou wat nie deur iemand wettiglik geokkupeer word nie.
Persone wat sulke grond betree of so ‘n gebou of deel van ’n gebou binnegaan of daarin is sonder toestemming, is aan ’n misdryf skuldig, tensy hy/sy wettige redes het om daardie grond te betree of daarop te wees.
Bykomend tot die beheer van toegang tot plase is dit wenslik om by alle toegangshekke van plase ’n kennisgewing op te rig waarin daar in plaaslike omgangstaal verklaar word dat:
- Reg van toegang tot die plaas of enige gedeelte voorbehou is en dat oortreders vervolg sal word.
- Slegs bestaande toegangshekke tot of vanaf die plaas gebruik mag word om toegang tot die plaas te verkry.
Hierdie maatreëls moet aan die plaasbewoners bekend wees en aan die hand van ’n doelbewuste poging om veiligheid te bevorder, gemotiveer word.
Lees meer oor grondeienaars en plaasbewoners se regte.
Klagte van oortreding
In gevalle waar persone wat nié toestemming het om op die plaas te wees nie wel daar aangetref of gerapporteer word, word aanbeveel dat klagtes van oortreding teen hulle by die Suid-Afrikaanse Polisiediens aanhangig gemaak word.
Indien ’n klagte aanhangig gemaak word, is dit belangrik om in gedagte te hou dat die klaer in ’n saak van oortreding ’n persoon is wat wettig kan bevestig dat die oortreder sonder toestemming op die plaas aangetref is. Met verwysing na die definisie van hierdie misdryf, is dit slegs die eienaar of ’n wettige okkupeerder wat die klag aanhangig kan maak.
Rol van die staat
Dit is die staat se plig om die kriminele klag bo redelike twyfel teen ’n aangeklaagde te bewys. Die staat moet bewys dat die persoon of instansie wat die klag van oortreding aanhangig gemaak het, die eienaar of wettige okkupeerder is.
Daarom, en met die oog op vinnige optrede teen ’n oortreder, word sterk aanbeveel dat die volgende dokumentasie of gewaarmerkte afskrifte daarvan byderhand gehou word:
- ’n Afskrif van die plaas of gedeelte wat betree is se titelakte (voor die klag gelê word, maak seker wie die persoon of instansie is wat as geregistreerde eienaar op die titelakte aangedui is).
- Waar die klaer ’n maatskappy, trust of beslote korporasie is, ’n wettige resolusie wat die lê van klagtes namens die entiteit magtig en die persoon magtig om namens die betrokke entiteit die klagte(s) aanhangig te maak en verklarings af te lê.
- Waar die klaer nie die eienaar is nie, ’n afskrif van die wettige okkupeerder se huurooreenkoms of enige ander bewys dat die betrokke persoon of instansie die grond wettiglik okkupeer.
Hierdie dokumentasie moet die klaer vergesel wanneer die klagte aanhangig gemaak word.
Kry wenke oor hoe om diefstal van insetprodukte te bekamp.
Ten slotte
Misdadigers vermy ’n omgewing waar beheer en die risiko van vervolging hoog is. Die skep van so ‘n omgewing verg doelbewuste en wettige optrede, en behoort die einddoel van elke grondeienaar se eie en gesamentlike pogings te wees. – Hans-Jurie Moolman, Moolman & Pienaar Ingelyf
Vir meer inligting, kontak die outeur by 018 297 8799 of hj@mmlaw.co.za.
